Naruszenie przepisów ustawy o sygnalistach - czego dotyczy?
Odpowiedzialność karną ustawa przewiduje m.in. za:
- utrudnianie dokonania zgłoszenia,
- podejmowanie działań odwetowych wobec sygnalisty,
- naruszenie obowiązku zachowania poufności sygnalisty,
- nieustanowienie wewnętrznej procedury albo ustanowienie jej w sposób nieodpowiadający wymogom ustawy.
Na kim spoczywa odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy o sygnalistach?
Można przypuszczać, że w większości przypadków, odpowiedzialność karnoprawna będzie spoczywać na kierownictwie danej jednostki lub osobach kierujących działami odpowiedzialnymi za wdrożenie przepisów ustawy o ochronie sygnalistów (np. dyrektor HR). Istotny będzie zatem podziału obowiązków w ramach struktury organizacyjnej. Odpowiedzialność karną poniosą osoby bezpośrednio odpowiedzialne za działania bezprawne wskazane w ustawie.
Jeśli chodzi o cywilną odpowiedzialność odszkodowawczą, to w pierwszej kolejności będzie ją ponosić podmiot prawny (pracodawca). Sygnalista będzie mieć prawo do odszkodowania za podejmowane działania odwetowe, w tym niekorzystne traktowanie z powodu dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego. Nie można wykluczyć, że cywilną odpowiedzialność odszkodowawczą będą mogły ponieść także osoby bezpośrednio prowadzące postępowania wyjaśniające, za ewentualne ich bezprawne działania w trakcie tego postępowania.
W przypadku gdy działania odwetowe będą stanowić równocześnie mobbing, dyskryminację lub nierówne traktowanie, sygnalista będzie mógł domagać się od pracodawcy roszczeń przysługujących mu z tego tytułu w ramach ogólnych przepisów prawa pracy. Podobnie w sytuacji rozwiązania umowy o pracę, pracownikowi przysługiwać będą typowe roszczenia w stosunku do pracodawcy, w szczególności możliwość żądania przywrócenia do pracy lub zapłaty odszkodowania.
Kiedy sygnalista może ponieść odpowiedzialność prawną?
Odpowiedzialność prawną, i to zarówno karną jak i cywilną, może ponieść również sygnalista. Dokonanie zgłoszenia informacji nieprawdziwych, jeśli sygnalista o tym wiedział, stanowi czyn zabroniony. Jeśli dodatkowo informacja nieprawdziwa będzie godziła w czyjeś dobra osobiste (czy to pracodawcy, czy innego pracownika/współpracownika), sygnalista może odpowiadać na zasadach ogólnych kodeksu cywilnego.
16.03.2023
