Podstawy ochrony sygnalistów

Temat anonimowości zgłoszeń sygnalistów jest poruszany raz po raz w dyskusjach nad polską ustawą o ochronie sygnalistów.

W toku postępowania wyjaśniającego może wystąpić co najmniej kilka sytuacji, kiedy prowadzenie dalszej korespondencji z sygnalistą będzie konieczne. 

W sytuacji, gdy sygnalista działa poza ramami wyznaczonymi przez ustawę o ochronie sygnalistów, czyli dokonuje ujawnienia publicznego nie będąc do tego uprawnionym, nie będzie podlegał ochronie. 

Czy przepisy ustawy o ochronie sygnalistów zapewniają ochronę osobom, które dokonają zgłoszenia obejmującego ich własne bezprawne zachowanie (czynny żal)? 

Jeśli zgłoszenia naruszenia dokonuje kandydat do pracy, czy zgłoszenie może być powodem odmowy zatrudnienia? 

Odpowiedzialność prawną za naruszenie ustawy o ochronie sygnalistów należy rozpatrywać jako możliwość poniesienia odpowiedzialności karnej bądź także cywilnej. 

Sygnalista nie ma obowiązku udowodnienia wystąpienia naruszenia prawa. Obowiązek weryfikacji zgłoszenia spoczywa na danej organizacji. 

Co oznacza anonimowość zgłoszeń i czy jest wymagana? Co dokładnie rozumiemy przez pojęcie anonimowości sygnalisty? 

Ustawa o ochronie sygnalistów wskazuje liste obszarów prawa, których mogą dotyczyć zgłoszenia. Sprawdź, jakie naruszenia mogą zgłaszać sygnaliści.  

Jakie warunki muszą zaistnieć, aby osoba dokonująca zgłoszenia nieprawidłowości została objęta ochroną?

Zgłoszenia sygnalistów mogą dotyczyć tych naruszeń przepisów prawa, które zostały wskazane w ustawie. Inaczej sygnalista może nie podlegać ochronie 

Sprawdź, jakie są warunki objęcia firm i urzędów przepisami ustawy o ochronie sygnalistów.

Sygnalista dokonujący zgłoszenia podlega ochronie prawnej. Warunki i środki ochrony są uregulowane w ustawie o ochronie sygnalistów 

Czy osoba naruszająca przepisy ustawy o sygnalistach może liczyć się z konsekwencjami prawnymi?

Co w sytuacji, gdy zgłoszenia dokona pracownik podwykonawcy? Czy taka osoba może zostać sygnalistą?

Przepisy ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (tzw. ustawa o ochronie sygnalistów), wdrażającej rozwiązania dyrektywy UE, wprowadzają w sposób powszechny i szeroki do polskiego systemu prawa instytucję whistleblowingu, która od wielu lat jest obecna w kulturach prawnych państw zachodnich.

Ustawa o ochronie sygnalistów określa warunki, od których spełnienia uzależnione jest objęcie osoby zgłaszającej ochroną. Sprawdź, jakie warunki musi spełniać zgłoszenie 

Nie w każdym przypadku sygnalista dokonujący zgłoszenia będzie podlegał przepisom ustawy. Poznaj przypadki nieobjęte przepisami ustawy

Pracodawca nie może podejmować w stosunku do sygnalisty działań odwetowych w związku ze zgłoszeniem. Czy oznacza to także zakaz zwolnienia sygnalisty? 

Tylko zgłoszenia dokonane zgodnie z przepisami ustawy zapewniają sygnalistom ochronę prawną. Sprawdź, w jakich przypadkach zgłoszenie może być bezprawne.

Nie jest dopuszczalne ograniczenie możliwości dokonywania zgłoszeń, a co za tym idzie – nabywania przez sygnalistę ochrony.

Procedura zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych powinna określać wewnętrzną jednostkę organizacyjną, osobę w ramach struktury organizacyjnej podmiotu prawnego lub podmiot zewnętrzny, upoważnione przez podmiot prawny do przyjmowania zgłoszeń (np. dział HR, dział prawny, dział compliance, dyrektora HR, dyrektora zakładu). 

Ustanawiając wewnętrzną procedurę zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych podmiot prawny ma obowiązek zapewnić bezstronność weryfikacji.  

Kto może dokonywać zgłoszeń nieprawidłowości? Jakie warunki trzeba spełnić by zostać sygnalistą?